Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trao tặng biểu trưng và bằng khen cho cho các tri thức khoa học và công nghệ tiêu biểu.
Ảnh: Như Quỳnh
Thời gian qua, hoạt động tôn vinh trí thức nói chung, trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu nói riêng đã được Đảng quan tâm chỉ đạo thực hiện nhằm ghi nhận sự đóng góp của các cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong phát triển đội ngũ trí thức, nghiên cứu khoa học cũng như phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. “Tôn vinh những trí thức có đóng góp thiết thực, hiệu quả vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế” là một trong những nhiệm vụ quan trọng được nêu trong Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 06/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; “phát hiện, tôn vinh các cá nhân tiêu biểu trong hoạt động sáng tạo khoa học và công nghệ” cũng đã được yêu cầu tại Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Hoạt động tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu được tổ chức từ năm 2015, đến nay đã có 452 cá nhân trên toàn quốc được tôn vinh. Những cá nhân được lựa chọn tôn vinh là trí thức, là những người hoạt động trong các viện, trung tâm, cơ sở nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp hoặc các cơ quan của các ngành, lĩnh vực, địa phương hoặc trong hệ thống liên hiệp hội từ 10 năm trở lên; những trí thức có uy tín khoa học, có nhiều đóng góp hiệu quả, tầm ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành được xã hội công nhận.
Trong số 106 tri thức được tôn vinh tri thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2022, có 50 trí thức thuộc các liên hiệp hội địa phương, 40 trí thức thuộc các hội ngành toàn quốc; 68 người có học hàm, học vị từ phó giáo sư, tiến sĩ và tương đương trở lên, 2 anh hùng lao động. Trí thức cao tuổi nhất được tôn vinh là GS.TS.BS. Hoàng Bảo Châu (93 tuổi) - Nguyên Phó Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam. Nam trí thức trẻ tuổi nhất là thạc sĩ Trần Văn Vũ (43 tuổi) - Phó Chủ tịch kiêm Trưởng ban kiểm tra Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật tỉnh Trà Vinh và Nữ trí thức trẻ tuổi nhất là GS.TS Nguyễn Khánh Diệu Hồng (41 tuổi) - Viện Trưởng Viện Nghiên cứu Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực.
Phát biểu tại Lễ tôn vinh, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, ghi nhận đóng góp của 106 trí thức tiêu biểu được tôn vinh. Hoạt động này là hình thức thi đua yêu nước có ý nghĩa nhân văn lớn, thể hiện sự quan tâm, coi trọng, đãi ngộ của Đảng và Nhà nước đối với trí thức. Đây là sự ghi nhận đối với các cá nhân tiêu biểu, có nhiều đóng góp, qua đó động viên khuyến khích sự nỗ lực vươn lên của cộng đồng trí thức khoa và học công nghệ cả nước - một trong những trụ cột của tầm nhìn cách mạng Việt Nam đến năm 2045. Nhiệm vụ giao cho đội ngũ trí thức là rất to lớn và nặng nề, trong đó phát hiện tôn vinh được xác định là nhiệm vụ quan trọng đối với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; "Danh hiệu trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu không chỉ mang đến niềm tự hào đối với trí thức được tôn vinh và gia đình, mà còn trở thành niềm vinh dự, trách nhiệm với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và các hội thành viên"; “cần tiếp tục quan tâm, làm tốt hơn nữa công tác tập hợp, đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức nước nhà”. Trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, trí thức khoa học và công nghệ chính là hạt nhân; đội ngũ trí thức cả nước đã góp phần quan trọng tạo nên năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia; năm 2021, Việt Nam duy trì top 45 quốc gia đổi mới sáng tạo toàn cầu trong số các nền kinh tế có thu nhập trung bình thấp. Bên cạnh những thành tựu, năng lực và trình độ công nghệ của nền kinh tế còn thấp, công nghiệp chủ yếu là gia công lắp ráp, giá trị lao động không cao, năng suất lao động thấp, công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm, tỉ lệ nội địa hóa thấp, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu còn hạn chế, tính tự chủ của nền kinh tế còn thấp... Ở đó cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, mở ra cơ hội để nước ta rút ngắn khoảng cách, tăng tốc phát triển, vì thế yêu cầu trí thức khoa học và công nghệ nước nhà phải miệt mài hơn nữa, sáng tạo hơn nữa, tạo ra nhiều giá trị hơn nữa cho cuộc sống từ nghiên cứu, phát minh, sáng kiến của mình. Bên cạnh đó, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cũng đề nghị các cấp, ngành quan tâm hơn nữa đến các nhà khoa học. “Nghị quyết thiếu đi trí thức là lửa thiếu đi ánh sáng”, thành công của các nhà khoa học được vinh danh sẽ tạo cảm hứng, thúc đẩy sự lớn mạnh đội ngũ trí thức và đóng góp ngày càng nhiều hơn sự phát triển nước nhà.
Theo TSKH. Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã tập hợp được trên 3,7 triệu hội viên, trong đó có 2,2 triệu trí thức khoa học và công nghệ, chiếm 32,5% đội ngũ trí thức của cả nước. Hoạt động tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu, ghi nhận sự đóng góp của trí thức, đồng thời đoàn kết phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức trong và ngoài nước, góp phần quan trọng thúc đẩy tiềm lực khoa học và công nghệ, phát triển kinh tế - xã hội quốc gia.
(Tài liệu tham khảo:
- Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 06/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
- Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
- https://vnexpress.net/vinh-danh-106-tri-thuc-khoa-hoc-cong-nghe-tieu-bieu-2022-4466230.html).